Ile zarabia montażysta filmowy (i dlaczego tak bardzo zależy to od umiejętności a nie wykształcenia)?
Kariera montażysty filmowego wielu osobom kojarzy się z dobrymi zarobkami, sławą, wymienianiem w napisach końcowych wysokobudżetowych produkcji i tak dalej. Chociaż montażysta jest kluczową osobą na etapie postprodukcji filmu, to wielokrotnie jego zarobki mogą zaskakiwać osoby, które dopiero zaczynają swoją przygodę z montażem. W takim razie ile zarabia montażysta filmowy?
Zarobki montażysty filmowego są bardzo mocno uzależnione od tego, co umie oraz tego, co zrobił w przeszłości, czyli jego portfolio.
Podobnie jak w przypadku wielu innych zawodów specjalistycznych, posiadanie dyplomu wyższej uczelni (nawet filmowej) nie gwarantuje tego, że lukratywne oferty pracy będą wpadać przez każde okno, a zarobki zachwycą. Tu liczy się doświadczenie.
O ile montażysta po szkole filmowej ma najczęściej dosyć ciekawe portfolio, o tyle montażysta-samouk lub absolwent kursów montażu i postprodukcji ma znacznie mniej do zaprezentowania.
Dlatego różnice w zarobkach między doświadczonymi (i niekiedy rozchwytywanymi) a początkującymi montażystami mogą okazać się ogromne.
Z tego tekstu dowiesz się ile zarabia montażysta filmowy, jakie są widełki przyjęte dla montażystów filmowych z doświadczeniem oraz dlaczego to, ile dostaje montażysta na rękę, może okazać się zaskakująco małą kwotą.
Czy dyplom ukończenia szkoły gwarantuje wysokie zarobki?
Na początek warto zastanowić się nad tym, od kiedy można mówić o tym, że jest się montażystą filmowym.
Uczelnie filmowe, na przykład łódzka filmówka lub WSF, mają kierunki dedykowane montażowi filmowemu – w czasie studiów nauczysz się w jaki sposób montaż może opowiadać historię oraz jak wpływa na ostateczny kształt filmu.
Po takich studiach masz najczęściej tytuł zawodowy (licencjat lub magistra), kilka filmów w portfolio (prace zaliczeniowe, dyplomowa, itp.), pewnie jakieś drobniejsze współprace, często ze znajomymi ze studiów.
Innymi słowy – masz już pewien dorobek, masz również dokument poświadczający Twoje kompetencje i umiejętności.
Jednak dla wielu osób trzy lub pięć lat studiów to dużo czasu – na przykład przekwalifikowują się, rozszerzają swoje kompetencje czy po prostu nie chcą studiować kilka lat. Dla takich osób dedykowane są kursy montażu, na przykład w Akademii IT Media.
Po kilku miesiącach nauki, najczęściej w systemie zaocznym, oraz zdaniu egzaminu otrzymujesz dyplom zakończenia kursu. Na koncie masz również pracę zaliczeniową oraz pomniejsze prace wykonywane na zajęciach, które możesz śmiało włączyć do swojego portfolio. Te podstawowe rzeczy pozwalają potencjalnym pracodawcom ocenić Twoje możliwości oraz wyczucie.
Najlepiej wybierać takie kursy, które prowadzone są przez profesjonalistów i praktyków. Na takich zajęciach będziesz miał możliwość otrzymania informacji zwrotnych od bardziej doświadczonych w tym obszarze osób. Mogą pomóc Ci rozszerzyć wiedzę, którą możesz szlifować z czasem.
Uzyskanie dyplomu z uczelni lub z odbytego kursu może być furtką do rozpoczęcia pracy w wymarzonym zawodzie. Jednak początki mogą być trudne i niekoniecznie wiązać się z wysokimi zarobkami. Tylko ciągły rozwój i praktyka, doskonalenie umiejętności, aktualizowanie wiedzy, przyjmowanie krytyki może wpłynąć na coraz większe wynagrodzenie. Dlatego po zdobyciu “papierka “nie powinniśmy spoczywać na laurach, tylko ciężko pracować i zdobywać jak najwięcej doświadczenia.
Wiele filmów zyskuje dzięki dobremu montażowi; wiele filmów traci przez kiepski montaż. Właśnie dlatego sam dyplom jest słabym wyznacznikiem umiejętności montażysty – i dlatego o tym ile zarabia (lub może zażądać za godzinę pracy) decyduje jego dorobek.
Ile może zarabiać montażysta i dlaczego tak trudno to określić?
Montażyści kojarzeni są najczęściej ze studiami filmowymi lub firmami produkcyjnymi – czy to pracującymi na zlecenie wytwórni, telewizji czy firm.
Z racji tego, że montażyści są często potrzebni na akord, czyli gdy jest coś do zmontowania, wiele wytwórni preferuje kontakt z nimi na zasadzie kontraktu B2B. W takim przypadku kwota, którą zarobi montażysta jest uzgodniona między dwiema stronami, a kolejne zlecenia są uzależnione najczęściej albo od kontraktu ramowego lub od zadowolenia obu stron z jakości współpracy.
Jednak jeśli mówimy już o kwotach, to warto zastanowić się jaki montażysta może ile zarobić.
Według raportu pracuj.pl montażysta filmowy zarabia średnio około 3800 złotych miesięcznie brutto, a serwis wynagrodzenia.pl podaje kwotę 3670 brutto.
Te szacunki zarobków montażystów nie są powalające, jednak musisz pamiętać, że tego typu badania opierają się na deklaracjach i uwzględniają zazwyczaj średnią, a nie medianę (czyli środkową wartość wszystkich zadeklarowanych wynagrodzeń).
Żeby lepiej zrozumieć to, ile może zarabiać montażysta, warto uwzględnić to, na ile wycenia się godzinę pracy przy stole montażowym.
Swego czasu Polskie Stowarzyszenie Montażystów sugerowało stawkę za godzinę pracy montażysty filmowego na poziomie 75 złotych za godzinę (powiedzmy, że brutto). Jest to stawka sprzed kilku lat, jednak można ją uwzględnić jako punkt wyjścia do wyceny godziny pracy montażysty.
Ile kosztuje godzina pracy montażysty filmowego?
Przyjrzyjmy się kilku grupom montażystów – w zależności od ich doświadczenia:
– początkujący montażysta-samouk lub dopiero uczący się montować, na przykład w czasie studiów na filmówce lub kursów montażu, może zarobić od około 18,30 złotych brutto (minimalna stawka godzinowa od 1 stycznia 2021) do około 30 złotych brutto;
– średniozaawansowany montażysta pod koniec uczelni filmowej lub po kursach, ale z niewielkim dorobkiem w portfolio może zarobić od około 30 do 50 złotych brutto;
– doświadczony montażysta po kursach, sprawny montażysta-samouk lub absolwent szkoły filmowej na kierunku montażu (już z rozsądnym portfolio) może zarobić od około 50 do 80 złotych brutto, jednak w tej grupie warto zaznaczyć, że składając film montażysta zna się już na prowadzeniu opowieści, rozumie dramaturgię oraz umie złożyć surówkę tak, żeby pozytywnie zaskoczyła osoby odpowiedzialne za scenopis – chodzi tu już bardziej o artystów z dobrym warsztatem niż rzemieślników;
– bardzo doświadczony montażysta z dorobkiem (kilka lat udokumentowanego doświadczenia, dobre opinie w branży, wiele ciekawych i udanych pod względem montażowym produkcji) może zawołać za godzinę swojej pracy śmiało od 80-100 złotych brutto w górę; w tym przypadku wszystko zależy od tego, ile montażysta chce za godzinę pracy, a zamawiający – może i chce zapłacić.
Oczywiście – te widełki nie uwzględniają rzeczywistych zarobków montażystów, bo są one uzależnione od tego, na ile ich pracę wyceniają zleceniodawcy.
Może się okazać, że zarówno doświadczony jak i początkujący montażysta może dostawać oferty, przy których stawka za godzinę w okolicach 200 złotych nie będzie niczym nadzwyczajnym. Wszystko zależy od konkretnego zlecenia.
Pamiętaj też, że najczęściej praca montażysty to nie typowe „osiem godzin przy stole montażowym”, ale często praca na akord, czyli na przykład po 20 dniach wolnego masz 10 dni wzmożonej pracy, czasem po 12 godzin dziennie.
Właśnie dlatego proste przeliczenie, że dzień pracy to 8 godzin, a w miesiącu jest średnio 21 dni roboczych, a godzina pracy to tyle i tyle, może okazać się bardzo nietrafione, bo niewielu montażystów filmowych ma stałe miejsce zatrudnienia, w oparciu o umowę o pracę, a znaczna większość pracuje na kontraktach oraz prowadzi działalność gospodarczą.
Dużo w tym zależy od tego, jak rozplanujesz sobie czas oraz w jaki sposób umawiasz kolejne zlecenia lub organizujesz pracę w konkretnej firmie. Dlatego tak ważne w mówieniu o tym ile zarabiają montażyści jest wskazanie kosztów ich pracy oraz tego, czy pracują na sprzęcie zleceniodawcy, czy na własnym.
Jakie są koszty, które wpływają na to ile zarabia na rękę montażysta filmowy?
Bardzo ważnymi kosztami, które wpływają na to, ile na rękę otrzymuje montażysta filmowy, są (między innymi):
– to, czy prowadzisz działalność gospodarczą (wtedy kosztem jest zarówno ZUS, podatki oraz księgowość);
– to, czy pracujesz na sprzęcie zleceniodawcy/pracodawcy, czy na własnym (wtedy kosztem są na przykład licencje na oprogramowanie czy sprzęt);
– to, czy pracujesz jako montażysta „na pełen etat”, czy może zajmujesz się montażem po godzinach (to bardzo zmienia rozkład kosztów, a w efekcie – kwotę, która w końcu ląduje w Twojej kieszeni).
Każdy z tych kosztów obniża lub może obniżać realną kwotę netto, którą zarobisz co miesiąc jako montażysta.
Bardzo ważne w tej perspektywie są zwłaszcza koszty sprzętu – wiele studiów produkcyjnych czy filmowych ma dedykowane studia do montażu, z których korzystasz podczas montażu wideo. Wtedy faktycznie – koszt sprzętu i oprogramowania odpada.
Jednak wielu freelancerów czy początkujących montażystów nie ma tego komfortu i montują na prywatnych komputerach (lub wprowadzonych na stan działalności gospodarczej). W takim przypadku koszt sprzętu może nie jest odczuwalny, ale warto o nim pamiętać i zawsze mieć „z tyłu głowy” to, że są to pieniądze, o które należy pomniejszyć realny zarobek jako montażysta filmowy.
Jak zarabiać więcej jako montażysta filmowy – dodatkowe wskazówki
To bardzo ważne pytanie, zwłaszcza gdy mówi się o tym, ile może zarabiać montażysta filmowy.
Jak w przypadku innych zawodów na pograniczu sztuki i rzemieślnictwa, praca montażysty filmowego wymaga wielu kompetencji, które często wykraczają poza to, że dobrze montujesz i umiesz utrzymać dramatyzm oraz opowieść filmu.
Oprócz wspomnianego wcześniej doświadczenia i ciągłego doskonalenia swojego warsztatu ważna jest również reputacja. Środowisko związane z filmem, podobnie jak inne środowiska artystyczne, bardzo mocno bazuje na opinii i to właśnie dobra opinia o montażyście może zdziałać cuda, nawet jeśli nie masz kilkunastu lat doświadczenia.
Dobry montażysta, z wyczuciem i zacięciem do tworzenia ciekawych opowieści, nawet bez wykształcenia, za to z ciekawym portfilio i dobrą opinią w środowisku, może zawołać więcej za godzinę, niż wskazywałoby na to jego doświadczenie w zawodzie.
A dobra opinia w branży filmowej jest ważna – ludzie lubią pracować z montażystami, z którymi da się dogadać i którzy wychodzą z inicjatywą.
Poza pomysłowością i warsztatem ważna jest też terminowość – niekiedy to właśnie ona może sprawić, że o konkretnym montażyście będzie mówiło się źle lub dobrze.
Opinia – podobnie jak zawartość portfolio – przekłada się na to ile naprawdę zarabia montażysta filmowy, a dokładniej: ile może zarobić.
