Montaż filmów dla początkujących: od czego zacząć przygodę z tworzeniem i składaniem filmów?
Montaż filmów trzeba od czegoś zacząć – nie każdy montażysta od początku był mistrzem. Jak osoba początkująca lub totalny laik możesz się obawiać, że nie dasz rady, ale… nie do końca tak jest. Bo wbrew pozorom – sam montaż filmów, nawet dla początkujących, nie musi być problemem. Chociaż montaż może kojarzyć się z czymś skomplikowanym i dużymi wytwórniami, to montowanie filmu (czyli składanie go w jedną całość) nie musi być trudne. Innymi słowy: montaż filmów dla początkujących nie musi być problemem – czasem po prostu trzeba zacząć.
Obecnie na rynku dostępnych jest wiele szkoleń czy poradników (też online), dzięki którym dowiesz się jak zmontować swój pierwszy film – nawet jeśli jesteś absolutnie początkującym. Jednak zanim naciśniesz przycisk „renderuj film”, warto wybrać odpowiednie oprogramowanie, złapać trochę wiedzy i… podejrzeć, jak to można robić.
Czy montaż filmów jest problemem dla początkujących?
Nie musi być, ale może.
Pomyśl o robieniu filmu jak o gotowaniu. Na etapie preprodukcji decydujesz o tym, jaką potrawę robisz i ile będzie Cię kosztowała; na etapie produkcji przygotowujesz kolejne składniki i zaczynasz mieć wstępne pojęcie o tym, co z tego możesz zrobić; na etapie postprodukcji wykorzystujesz przygotowane składniki, dodajesz przyprawy i w efekcie – masz gotowe danie. (Jeśli jesteś głodny czytając ten tekst – przepraszamy, ale gotowanie dobrze pasuje do opisu produkcji filmu :).
Montaż to w gruncie rzeczy mieszanie kolejnych składników filmu w taki sposób, żeby uzyskać zadowalający efekt finalny. Czasem trzeba zmienić proporcje, czasem trzeba coś pokroić dokładniej. I co najważniejsze – niektórzy muszą długo się uczyć tej sztuki, inni załapują momentalnie, a jeszcze inni: dobrze czują się z samymi podstawami, które spełniają ich oczekiwania.
Tak samo z filmem i jego montowaniem.
Programy do montażu filmów – czy dla wszystkich są dostępne?
Montowanie wideo na początku może wydawać się trudne, bo trzeba nie dość, że złożyć ruchome obrazki tak, żeby nie skakały po całym ekranie, a dodatkowo obraz zgrywał się z dźwiękiem, to najważniejsze pozostaje to, żeby film miał jakiś sens.
Ale pamiętaj: montaż pierwszego filmu nie musi być problemem – większość programów do montażu i obróbki wideo ma intuicyjne interfejsy, dzięki czemu z łatwością odnajdziesz potrzebne elementy. W praktyce składa się filmy jak klocki.
Musisz pamiętać, że samo nagranie materiału wideo wcale nie musi oznaczać, że jest on gotowy – żeby wyglądał dobrze, warto czasem postarać się o odpowiedni montaż, czyli ułożenie konkretnych fragmentów filmu w jedną, przekonującą i ciekawą całość.
Oprogramowanie i sprzęt do montażu filmów jeszcze niedawno były bardzo drogie i trudno dostępne – jednak moc obliczeniowa nawet zwykłego (współczesnego) komputera domowego pozwala na sprawne montowanie filmu, więc jeśli chcesz zacząć uczyć się montowania samodzielnie, to dostęp do narzędzi nigdy nie był jeszcze tak łatwy.
Również dostęp do darmowych i płatnych programów do montażu jest znacznie prostszy niż jeszcze niedawno – oferta znacznie się rozszerzyła, a wiele darmowych programów do montażu pozwala na znacznie więcej, niż możesz się spodziewać.
A nawet jeśli chcesz uczyć się od razu bardziej zaawansowanych rzeczy lub szkolić się w montażu na oprogramowaniu, na którym planujesz pracować dłużej, wtedy też możesz korzystać z licencji na profesjonalne oprogramowanie do montażu.
Nie jest to duży koszt, a dla wielu osób, które z „początkującego montażu filmów” planują przejść na poziom średniozaawansowany, wybór oprogramowania zawodowego może okazać się dobrą decyzją – odpadają na przykład koszty czasowe przesiadki z darmowych programów na te profesjonalne. A mogą one być BARDZO duże.
Odpowiadając na pytanie czy montaż jest problemem dla poczatkujących – nie, nie jest problemem, zwłaszcza teraz. Dostępność oprogramowania i wiedzy jest ogromna – zaczęcie przygody z montowaniem jeszcze nigdy nie było tak proste.
Podobnie jest z wiedzą – szkolenia z montażu (dla początkujących i nie tylko) czy ogromne bazy wiedzy, udostępniane w internecie, pozwalają na naukę montażu bez wychodzenia z domu.
Jednak jeśli szukasz informacji o tym, jakie są najważniejsze pojęcia związane z montażem lub po prostu – jak wyglądają absolutne podstawy montażu filmu, które pomogą każdemu początkującemu, to… jesteś w dobrym miejscu.
Najważniejsze pojęcia związane z montażem, czyli co warto wiedzieć, żeby zrozumieć o co chodzi w montażu dla początkujących
Zanim zaczniesz montować, czy nawet przygotowywać surowy materiał do zmontowania (nagrywać na telefon, itp.), musisz rozumieć z czego składa się film. Takie przeciętne wideo na YouTube czy w innym serwisie składa się z wielu małych elementów, które zostały złożone w jedno.
Kolejne ujęcia, wstawki, efekty i wreszcie – dźwięk: to wszystko składa się na film, który w praktyce powstaje na etapie montażu. Mając już gotowe materiały zaczynasz je łączyć w jedno.
Wybierać (czyli dokonywać selekcji surówki), układać chronologicznie lub narracyjnie, przycinać i wreszcie – dodawać efekty czy przejścia (oraz oczywiście dźwięk).
Programy to montażu mają najczęściej okno projektu i mediów, linię czasu („timeline”) oraz okno podglądu pliku, w którym możesz śledzić to, jak kolejne zmontowane elementy.
Zazwyczaj programy do montażu mają kilka kanałów na linii czasu – jeden zazwyczaj przeznacza się na główną ścieżkę dźwiękową (muzykę, głos, itp.), jeden na jakieś efekty dźwiękowe, a pozostałe – na obraz.
Montując film posługujesz się zarówno ruchomymi obrazami, animacjami jak i obrazami statycznymi – każdy z tych elementów możesz umieścić na linii czasu, przyciąć do odpowiedniej długości czy też dostosować przejścia między kolejnymi elementami.
Programy pozwalają podczas montowania przenosić kolejne ścieżki, synchronizować obraz z dźwiękiem czy łączyć je w jedną całość.
Dodatkowo programy do edycji wideo i montażu pozwalają na dodawanie efektów czy gradacji kolorów (color grading), dzięki czemu efekt końcowy, czyli film, może wyglądać znacznie lepiej.
Stosowanie efektów wykracza często poza podstawy montażu filmów, jednak to właśnie dzięki nim, czy odpowiednio dobranym kolorom, wideo staje się ładne i przyciąga wzrok. Jeżeli jesteś zainteresowany/a uatrakcyjnianiem swoich filmów efektami tj. wjeżdżający napis, padający śnieg, animowanie obiektów, to z pewnością zainteresuję Cię kurs Adobe After Effects.
Co jest najważniejsze dla początkujących montażystów?
– opanowanie łączenia obrazu z dźwiękiem;
– układanie fragmentów filmu (scen w pożądanej kolejności);
– wyczucie dramaturgii filmu, czyli odpowiedniego łączenia scen, różnych ujęć – warto unikać bardzo statycznych ujęć i, jeśli możesz, przeplataj je innymi;
– eliminacji materiałów z surówki, które nie pasują do koncepcji;
– kadrowanie, przycinanie filmów oraz dbałość o ciągłość;
– synchronizacja dźwięku z obrazem (bardzo ważna);
– posługiwania się dźwiękiem i efektami dźwiękowymi w filmie;
– używanie podstawowych efektów, w tym gradacji kolorów, żeby ostateczny efekt można było nazwać atrakcyjnym filmem;
– przyjmowanie konstruktywnej krytyki i dużo dystansu do pierwszych stworzonych materiałów.
Ta ostatnia część może być najtrudniejsza, bo często pierwszy (lub pierwsze) zmontowane filmy będą czymś wyjątkowym dla Ciebie, ale dla innych (na przykład odbiorców) już niekoniecznie. Słuchaj krytyki, staraj się wyciągać z otrzymanych uwag jakąś naukę, nawet jeśli uważasz, że jest inaczej. To na pewno zaowocuje!
Jak nauczyć się montażu i dlaczego potrzebne są czasem szkolenia?
Montaż filmowy może wydawać Ci się czarną magią, jednak w internecie jest pełno szkoleń, kursów i poradników online, dzięki którym możesz zacząć pracę z montowaniem filmów.
Pomogą one zrozumieć podstawy. Jednak jeśli chcesz doskonalić się w sztuce montażu, to może się okazać, że potrzebujesz wsparcia indywidualnego – porozmawiania o konkretnym filmie, o tym co wyszło, a co nie.
W takich momentach naprawdę przydają się kursy montażu dla początkujących – dzięki nim nauczysz się podstaw składania filmów i będzie Ci łatwiej rozwijać swoje umiejętności, nawet jeśli nie planujesz wiązać się zawodowo z produkcją wideo.
Mimo wsparcia na forach czy grupach poświęconym montażom, opinie profesjonalistów zajmujących się montażem mogą pomóc Ci w lepszym rozumieniu montażu i tym, żeby tworzyć lepsze filmy.
Pamiętaj jednak, że jeśli planujesz wiązać swoją przyszłość zawodową z montażem, to warto uczyć się na narzędziach, dzięki którym będziesz mógł się rozwijać dalej.
Proste programy do montażu szybko mogą okazać się niewystarczające, a w efekcie – zmuszać do przesiadki na inne oprogramowanie (najczęściej płatne).
Jednak za tym idzie również problem z przestawieniem się z jednego oprogramowania na inne – może się okazać, że stracisz masę czasu, który możesz przeznaczyć na… rozwijanie się w montażu.
W Akademii IT Media możesz skorzystać z bogatej oferty szkoleń z montażu filmów – od tworzenia przekonujących opowieści przy pomocy kolejnych kardów i scen, aż do używania profesjonalnych efektów wizualnych i animacji w tworzonych filmach.
